Beden algısındaki değişme ile bireylerde ‘’zayıflamak’’ popüler bir kültür haline gelmiştir. Popüler zayıflama kültürü popüler ürünlerin gelişmesi ile piyasada ‘’zayıflama ürünü’’ olarak bir pazar geliştirmiştir. Doğaya ve doğala yönelme ve kolay tüketilebilir olma özelliği ile bitki çayları bu alanda geniş bir yelpazeye sahip olmuştur. Etkileyici reklamlar, market ve internet aracılığı ile kolay ulaşılabilir olması bitki çaylarının geniş kitleler tarafından kullanımını kolaylaştırmıştır.
Bitkisel form çaylarının bileşiminde güçlü laksatif etkisinden dolayı en fazla sinameki kullanılmaktadır. Sinamekiden sonra sırası ile ısırgan, rezene ve biberiye gibi diüretik etkili olan bitkiler kullanılmaktadır. Ancak bu ürünlerin bilinçsizce ve yaygın olarak kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan istenmeyen etkiler olduğu çalışma raporları ile belirtilmiştir. Form çaylarında yer alan bitkilerin laksatif, diüretik, terlemeyi arttırıcı, safra arttırıcı, sindirim sistemi uyarıcı ve gaz giderici etkilerinden dolayı ağırlık kaybına yardımcı olarak kullanılmaktadır.
| Laksatif etkililer | Sinameki, Barut ağacı kabuğu, Mürver, Bamya çiçeği, Aloe vera |
| Diüretikler | Papatya, Ihlamur, Biberiye, IsırganKiraz sapı, Mısır püskülü, Rezene Ardıç, Yeşil çay, Alıç çiçeği, Meyan kökü, Hibiskus, Avokado yaprağı, Hindiba, Ayrık kökü, Çıban otu, Kara hindiba |
| Terlemeyi arttıranlar | Ihlamur, Melisa, Ardıç, MürverYeşil çay, Defne yaprağı, Aynı safa çiçeği |
| Safra arttırıcılar | Papatya, Biberiye, Hibiskus, Kara hindiba |
| Sindirim sistemi uyaranları | Biberiye, Küçük kantaron |
| Gaz gidericiler | Papatya, Adaçayı, Anason, Civan perçemi, Melisa, Rezene, Hindiba, Frenk kimyonu, Nane |
Obezite kronik bir problemdir ve kronik tedavi gerektirir. Uzun süreli bitki çayları ile laksatif ve diüretik kullanımı ise önemli sağlık sorunlarına yol açmaktadır.
Uzun Süreli Laksatif ve Diüretik Kullanımının Yan Etkileri
- Su ve elektrolit kaybına bağlı olarak kalp ve kas toksisitesi gelişimine ya da kişide daha önceden var olan kalp ve kas bozukluklarının şiddetlenmesine neden olabilir.
- Potasyum kaybına bağlı olarak bacaklarda kas zayıflığı gelişebilir. Şiddetli potasyum yetmezliği solunum kasları felcine bağlı olarak ölüm geliştirebilir.
- Mide ve barsak mukozasını bozarak karında şişlik, kramp, bulantı ve kusma ortaya çıkabilir.
- Kalsiyum kaybına bağlı olarak sinir sisteminde hasar gelişebilir. Yine kalsiyum kaybı ile kalp kasılma gücü azalır ve kalp yetmezliği gelişebilir.
- Magnezyum kaybına bağlı olarak yorgunluk, depresyon, anoreksi, oryantasyon bozukluğu, algı güçlüğü gibi merkezi sinir sistemi ve sinir-kas sistemi etkilenmesine bağlı bulgular ortaya çıkabilir.
Yasal olarak her ilacın üzerinde gerekli bilgiler etiketlenmiş halde yer alırken “diyetsel destek ürünler” adı altında kullanıma sunulan bitkiler ve bitkisel ürünlerde böyle bir zorunluluk yoktur ve denetimsiz satılabilmektedirler. Form çayı olarak pazarlanan ürünlerde kullanılan bitkilerin miktarlarının belirtilme zorunluluğu yoktur ve form çaylarının etiket bilgisinde bu bilgiye ulaşılamamaktadır. Bu nedenle günlük sağlıklı tüketim dozunu belirlemek güçtür. Bireylerin bu çayları kullanmadan önceki sağlık durumları ve bireysel farklılıklar da toksisite gelişiminde etkili olabilir. Belirtilen risk faktörleri göz önünde bulundurulduğunda form çaylarının kontrolsüz ve sınırsız tüketimi ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği için mutlaka doktor ve diyetisyen kontrolünde tüketilmelidir.