Sakız çiğnemek çoğumuzun sevdiği bazen kurtarıcı bazen keyif veren bir alışkanlıktır. Kokusuyla bizi veya çevremizi rahatsız edici niteliğe sahip besinler tükettikten hemen sonra o kokuyu bastırmak için ağza bir tane sakız atarız. Bazen kendimizi sağlıksız ve kalorisi yüksek besinlerden korumak bazen öfkemizi yatıştırmak için bazen de sigarayı bırakma sürecindeyken sakız çiğnemeyi tercih ederiz. Bu ve benzeri örnekleri çoğaltabiliriz kısacası her ne nedenle olursa olsun sakız çiğnemek birçoğumuzun alışkanlıkların arasında yer almaktadır.(1)

Birçok tüketici şekersiz sakız çiğnemenin diş çürüklerini önlediğini ve nefesi ferahlattığını biliyor ama yeni araştırmalar gösteriyor ki sakız vücut ağırlığı kontrolünü sağlamak için de yardımcı olarak kullanılabilir, odaklanmayı, uyanıklığı ve konsantrasyonu arttırır ve hayatın günlük stresini azaltır.

Odaklanmayı      ⇑       Stresi       ⇓

Odaklanmayı arttırmanın ve stresi azaltmanın basit yollarını arıyorsanız, Sakız çiğnemek en kolay yollardan biri olacaktır. Çalışmalara göre sakız çiğnemek uyanıklığı ve konsantrasyonu arttırıyor ve hayatın günlük stresini azaltıcı yönde etki gösteriyor.

  • Bireysel ve takım sporcuları müsabaka sırasında hem baskıyı azaltmak hem de sakin kalmak adına sakız çiğnemeyi tercih etmektedirler.
  • Aynı zamanda bazı eğitim profesyonelleri ise eğitim kurumlarında sakız çiğneme kuralının değiştirilmesini ve öğrencilerin ders esnasında sakız çiğnemesinin onların uyanıklığını ve konsantrasyonunu daha iyi sağlayacağını savunmaktadırlar.
  • Sarosiek ve arkadaşlarının yaptığı araştırmaya göre ise, tükürük sekresyonu ile ilgili olarak Midede Ciddi probleme neden olan özefajitli ve sağlam kişilerde yaptıkları araştırmada sakız çiğnemenin; tükürüğün volümünü ve kapsadığı inorganik ve organik koruyucu faktörlerin sekresyonunu çok belirgin olarak arttırdığını göstermişler ve sakız çiğnemenin GÖRH(gastroözofajiyal reflü) tedavisinde terapötik bir yaklaşım olabileceğini ileri sürmüşlerdir (2)
  • Son yapılan araştırmalar ise sakız çiğnemenin, damarlardan beyne giden kan akımını % oranında arttırdığını gösteriyor.  Appetite(iştah) dergisinde 2002 yılında yayınlanmış bir çalışma gösteriyor ki sakız çiğnemek bireylerin öğrenme, akılda tutma ve bilgiye erişme yeteneğini de arttırıyor. Hafıza ve öğrenme üzerine yapılan çalışmalar hala devam ediyor.
  • Atıştırma olarak seçenek olabilir: Sakız çiğnemek düşük kalorili olduğu gibi, yüksek kalorili atıştırmaların yerine de geçebilir ve öğünde alınan kalorinin azaltılmasında yardımcı olunur. Örneğin; 300 kalorilik 4-5 parça çikolatalı kurabiye yerine 2 parça 20 kalorilik sakız çiğneyerek, kalori kazancı sağlayabilirsiniz. (3)
  • Öğünde daha az ve sağlıklı tercihler yapılmayı sağlar: Yapılan çeşitli çalışmalarda göstermiştir ki sakız çiğnemek çiğneme kaslarını kullanarak hem plasebo etkisiyle tokluk hissi sağlar hem öğünlerde daha az ve daha sağlıklı besinler tercih etmemize yardımcı olur.(3)

Ağız ve Diş Sağlığına Destekler

Sakız çiğnemenin, nefesimizi ferah tutmaya yardımcı olduğu herkes tarafından bilinmektedir. Bunun yanında vücuttaki en güçlü savunma mekanizması olan tükürük salgısını da artırmaktadır. Bu nedenle gün içinde sakız çiğnemek iyi bir seçenek olacaktır.(4)

Şekersiz sakız çiğnemek ağız sağlığını birçok yönden destekler;

  • Plaklarının oluşumunu önler
  • Çürük oluşumun önler
  • Diş minesinde mineral bozukluklarını onarır
  • Diş lekelerinin oluşumunu önler ve var olanları azaltır(5)

Tatlandırıcılar içinde ksilitol en çok dikkat çekendir ve ksilitol içeren sakızlar ağız sağlığına yararlı etkilerinden dolayı yaygın olarak kullanılmaktadır. Ksilitollü sakızların öğünler arasında düzenli olarak çiğnenmesinin antikaryojenik(çürük önleyici) etkisi olduğu kanıtlanmıştır(5)

Sağlıklı bir ağız yapısının, sağlıklı bir vücutla birebir ilişkisi olduğu için ağız yoluyla bakterin alınması, tüm vücut sağlığımızı olumsuz yönde etkilemekte ve çeşitli hastalıklara yol açmaktadır. Bunun yanı sıra ağzımıda oluşan yara çürük vb. durumlar beslenme durumumuzu doğrudan etkileyeceği için yine tüm vücudu etkilediğinin göstergesidir. Verilen bu basit ipuçları hayatınızda küçük değişiklikler yapmanızı gerektirse de sonucunda hem daha sağlıklı bir ağız yapısı hem de daha sağlıklı ve düşük  kalorili besin alımınızı düzenleyecek ve fit olmanıza yardımcı olacaktır.

Mutlu ve Sağlıklı Günler

 

Kaynaklar

(1) Toors FA. Chewing gum and dental health. Literature review. Rev Belge Med Dent (1984). 1992;47:67-92.

(2) Sarosieck J, Scheurich CJ, Marcinkiewicz M, et al. Enhancement of salivary esophagoprotection: Rationale for a pyhysiological approach to GERD. Gastroenterology 1996; 110: 675-81.

(3) Melanson, K. J., & Kresge, D. L. (2017). Chewing gum decreases energy intake at lunch following a controlled breakfast. Appetite, 118, 1-7.

(4) Manning R, Edgar WM, Agalamantyi E. Effect of chewing gums sweetened with sorbitol or a sorbitol/xylotol mixture on remineralisation of human enamel lesions in situ. Caries Res 1992; 26: 104–109

(5)Burt BA. The use of sorbitol- and xylitolsweetened chewing gum in caries control. Journal of the American Dental Association 2006;137:190–6